دلایل سوختن سیم و کابل و راه‌های پیشگیری از آتش گرفتن آن‌ها چیست؟

آتش‌سوزی‌های ناشی از مشکلات برقی یکی از نگرانی‌های جدی در منازل و محیط‌های کاری به شمار می‌روند که اغلب بر اثر نقص در تجهیزات، سیم‌کشی‌های قدیمی و یا استفاده نادرست از وسایل برقی رخ می‌دهند. عدم توجه به سلامت پریزها و سیم‌ها، قرار دادن وسایل اشتعال‌زا در مجاورت لامپ‌ها و همچنین استفاده مکرر و بیش از حد از سیم‌های چند راهی می‌تواند احتمال وقوع حادثه را افزایش دهد. رعایت نکات اولیه ایمنی مانند استفاده از تجهیزات استاندارد و بررسی منظم بار الکتریکی، نقش مهمی در پیشگیری از وقوع اینگونه اتفاقات ایفا می‌کند. از این رو شناخت دلیل ایجاد چنین حوادثی و بهره‌گیری از راهکارهای مناسب، می‌تواند امنیت بیشتری را برای افراد به ارمغان آورد.

1. نشانه‌های خرابی تجهیزات برقی در خانه

وقتی پای امنیت خانه به میان می‌آید، همان برق ساده و آرامی که روزانه استفاده می‌کنیم می‌تواند گاهی تهدید بزرگی شود؛ همه چیز از نشانه‌های کوچک شروع می‌شود، نشانه‌هایی که اگر خوب بشناسید، احتمالاً جلوی یک حادثه بزرگ را خواهید گرفت. شاید شما هم بوی سوختگی خفیفی را حس کرده باشید، یا گاهی وسیله برقی‌تان بدون دلیل خاموش شده باشد.

یکی از رایج‌ترین مشکلات را می‌شود در پریزهای برق احساس کرد. لمس یک پریز گرم، علامت واضحی از مصرف بیش از حد یا اتصال شل و معیوب است. گاهی با این نشانه روبرو می‌شوید که پریز به راحتی در دیوار تکان می‌خورد یا حتی جرخش می‌کند؛ این یعنی زمان سرویس و یا تعویض فرا رسیده است. اگر دقت کرده باشید، چراغ‌هایی که بی‌دلیل چشمک می‌زنند یا هنگام روشن و خاموش شدن نوسان دارند، صدای زنگ خطر دیگری هستند. چنین مشکلی معمولاً به دلیل اتصالات شل پشت دیوار یا تابلو برق به وجود می‌آید.

گاهی هم حواستان به بوهای عجیب باشد. بوی سوختگی، حتی خیلی ضعیف، می‌تواند نشانه یک اتصال کوتاه مخفی پشت دیوار باشد. مخصوصاً اگر بچه کوچک دارید یا حیوان خانگی، رد دندان جوندگان روی سیم‌ها خطر را دوچندان می‌کند چون این جانوران کوچک عاشق جویدن روکش‌های سیم هستند که باعث برهنه شدن رشته‌ها و ریسک آتش گرفتن می‌شود.

حتماً شنیده‌اید که سیم‌های آلومینیومی قدیمی مشکلات زیادی ایجاد می‌کنند. این سیم‌ها در برابر حرارت دوام کمتری دارند و زودتر از سیم مسی دچار ناپایداری می‌شوند. همچنین وقتی تجهیزات الکتریکی غیراستاندارد به خانه راه پیدا می‌کنند (مثلاً وسایلی که روی آن‌ها برچسب استاندارد تقلبی چسبانده شده)، عملاً یک تله خطرناک وارد خانه شده است.

و خب، هیچوقت شوک‌ الکتریکی را جدی نگیرید! حتی یک شوک ضعیف هنگام لمس اجسام فلزی مثل بدنه یخچال یا ماشین لباس‌شویی یعنی قطعاً زمین‌گذاری اصولی وجود ندارد و این وضعیت باید فوراً توسط یک برقکار ماهر بررسی شود.

پس یادتان باشد:

• به محض دیدن نشانه مشکوک مثل گرم شدن بیش از حد پریز یا بوی سوختگی، حتماً یقه برقکار را بگیرید.
• بازرسی دوره‌ای پریزها، تابلو برق و سیم‌کشی حتی اگر مشکلی به چشم نمی‌آید، یک ضرورت پنهان است.
• علت سوختن و آتش گرفتن سیم و کابل چیست و چطور جلوی آن را بگیریم؟ جوابش همین دقت به علائم ساده است.

2. اهمیت تعویض سیم‌های فرسوده قدیمی

سیم‌های قدیمی مثل تله‌های خاموش‌اند. همه ما خانه‌هایی را دیده‌ایم که سالیان سال است سیم‌کشی‌شان تعویض نشده، اما هنوز بی‌خیال از کنار آن می‌گذریم. ولی گذر زمان کار خودش را می‌کند؛ سیم‌کشی قدیمی مثل آجری است که با هر بار برق‌دار شدن، بیشتر فرسوده می‌شود.

وقتی روکش سیم‌ها ترک برمی‌دارد یا به مرور خاصیت عایق بودن خود را از دست می‌دهد، زمینه اتصال کوتاه و حتی جرقه را فراهم می‌کند. خیلی‌ها فکر می‌کنند تا وقتی اتفاقی نیفتاده، نیازی به تعویض سیم‌کشی نیست، اما ماجرا همین‌جا شروع می‌شود! کافی است یک جرقه کوچک رخ بدهد یا بار بیش از حد روی سیم‌ها قرار گیرد، آن وقت است که با یک آتش‌سوزی شدید روبرو می‌شویم.

تعویض سیم‌های فرسوده نه فقط تضمین‌کننده امنیت خانه است، بلکه از نگرانی‌های بی‌پایان جلوگیری می‌کند. مخصوصاً اگر خانه قدیمی است یا محل کار شما سال‌هاست به همان حالت مانده، نگذارید حادثه پیش بیاید و بعد دنبال راه چاره بگردید.

ارتقاء ایمنی و آسایش خاطر

سیم‌های کهنه و ترک‌خورده در هر لحظه می‌توانند آتش‌سوزی به راه بیندازند. فرض کنید نصفه شب با بوی دود از خواب بپرید، آن وقت قدر یک سیم‌کشی استاندارد و نو را خواهید دانست. تعویض سیم‌کشی، آرامش خاطری می‌آورد که با هیچ چیز قابل مقایسه نیست.

همگام با تکنولوژی روز

امروز وسایل پرمصرف‌تر شده‌اند. کولر، ماکروویو، کامپیوترها، تلویزیون‌های بزرگ؛ هر چقدر هم بخواهید زندگی مدرن را تجربه کنید، باید مطمئن باشید سیم‌های خانه تحمل این حجم مصرف را دارند. سیم‌های نو با ظرفیت عبور جریان بیشتر ساخته می‌شوند و گرمای کمتری تولید می‌کنند. همین یعنی تجهیزات شما سالم‌تر و عمرشان طولانی‌تر.

صرفه اقتصادی و افزایش ارزش ملک

وقتی سیم‌کشی قدیمی باشد، قطعی پی‌درپی و نیاز به تعمیرات بی‌پایان، وقت و هزینه شما را هدر می‌دهد. با تعویض سیم‌ها یک بار هزینه می‌کنید و مدت‌ها خیالتان راحت است. همچنین این کار باعث می‌شود ارزش خانه‌تان بالاتر رود. هیچ خریدار یا مستاجری دنبال خانه‌ای با سیم‌کشی پوسیده نمی‌گردد!

امنیت جانی؛ مهم‌تر از هر چیز

تعویض سیم‌های فرسوده = کاهش شدید احتمال برق‌گرفتگی! مخصوصاً اگر فرزند خردسال یا افراد مسن در خانواده دارید، اهمیت این تصمیم هزار برابر می‌شود.

یادتان باشد، اگر دنبال پاسخی عملی و ساده برای پرسش “علت سوختن و آتش گرفتن سیم و کابل چیست و چطور جلوی آن را بگیریم؟” می‌گردید، سریع‌ترین راه همین تعویض به موقع سیم‌های قدیمی و غیر استاندارد است.

3. نکات ایمنی هنگام استفاده از چندراهی

چندراهی‌ها به خاطر کاربرد فراوان‌شان در هر خانه‌ای پیدا می‌شوند؛ اما کافی است کمی بی‌دقتی کنید تا همین ابزار ساده به عامل خطرناک تبدیل شود. شما هم شاید تجربه کرده باشید که نصف وسایل خانه به یک چندراهی متصل باشند و هر بار که تلویزیون یا جاروبرقی را روشن می‌کنید، بقیه دستگاه‌ها خاموش شوند یا حتی چندراهی داغ کند!

چندراهی را کجا نصب کنیم؟

اولین نکته محل نصب است. چندراهی جایی نصب شود که به راحتی زیر پا قرار نگیرد و از رطوبت یا آب محافظت شود. اگر بچه یا حیوان خانگی دارید، دور از دسترس‌شان بگذارید تا خدایی‌نکرده با شوخی کودکانه یا ناخنک زدن حیوانات حادثه‌ای پیش نیاید.

مواظب بار دستگاه‌ها باشید

هر چندراهی فقط تا حد معینی می‌تواند جریان برق را تحمل کند؛ پس هیچوقت تمام وسایل پُرمصرف مثل هیتر یا سماور برقی را به یک چندراهی وصل نکنید. این کار مثل این است که یک پل باریک را مجبور کنید صدها نفر همزمان ازش عبور کنند، بالاخره فرو می‌ریزد! سعی کنید فقط وسایل کم‌مصرف مثل شارژر و روتر اینترنت را به چندراهی بسپارید و سراغ وسایل بزرگ نروید.

• قبل از هر بار استفاده، مطمئن شوید چندراهی بار اضافی تحمل نمی‌کند.
• سعی کنید چندراهی‌هایی را انتخاب کنید که محافظ و فیوز دارند، چون این مدل‌ها در صورت اختلال برق، به سرعت جریان را قطع می‌کنند و از وسایل و سیم‌کشی مراقبت می‌کنند.

بررسی سلامت چندراهی

هر از گاهی بازرسی ساده‌ای انجام دهید: آیا سیم چندراهی پوسیده یا روکش آن آسیب دیده؟ بوی سوختگی می‌آید؟ اگر کوچک‌ترین نشانه آسیب دیدید، بدون معطلی چندراهی را تعویض کنید. وسایل با استاندارد معتبر، خیال شما را بسیار راحت‌تر می‌کنند و در بلندمدت هم هزینه کمتری خواهند داشت چون حادثه‌ای پیش نمی‌آید.

این نکات ساده به نظر می‌رسند، اما اجرای صحیح‌شان جواب همان سوال مهم است: علت سوختن و آتش گرفتن سیم و کابل چیست و چطور جلوی آن را بگیریم؟ بخشی از پاسخ همین مراقبت از چندراهی و سیم‌هایش است.

بابا ادیسون فروشنده انواع سیم و کابل است، در صورت نیاز به دریافت لیست قیمت سیم و کابل سیمیا و یا دریافت لیست قیمت سیم و کابل افشارنژاد خراسان به صفحات مربوط مراجعه کنید.

4. تاثیر بار الکتریکی بر سلامت وسایل

خیلی وقت‌ها فراموش می‌کنیم که وسایل برقی هم مثل بدن انسان نیاز به مراقبت دارند. تصور کنید اگر به بدنتان همیشه فشار بیاورید، چند وقت دوام می‌آورد؟ وسایل برقی هم زیر فشار بار الکتریکی زیاد خیلی زود فرسوده می‌شوند.

تاثیر روی باتری‌ها

باتری‌های لیتیوم-یونی که در انواع گوشی، لپ‌تاپ و تبلت استفاده می‌شوند، به شدت به دما حساس‌اند. مثلا اگر موبایل را هنگام شارژ شدن مدام در دست بگیرید و کار کنید، هم حرارت دستگاه بالا می‌رود و هم باتری زودتر خراب می‌شود. این کار باعث کاهش عمر باتری شده و به‌مرور ظرفیت آن کمتر می‌شود تا جایی که دیگر حتی یک ساعت هم شارژ نگه نمی‌دارد.

میدان الکتریکی و آسیب داخلی

تجمع بار الکتریکی و تولید میدان الکتریکی داخل دستگاه خیلی آرام و بی‌صدا عمل می‌کند، اما نتیجه‌اش اختلال در عملکرد قطعات حساس مثل چیپست‌، مدارها و حتی نمایشگر خواهد بود. اگر دستگاه مدام زیر بار باشد و هیچ‌وقت خاموش نشود، عایق سیم‌های داخلی ضعیف می‌شود و کیفیت اتصالات الکتریکی پایین می‌آید. شاید روزی ناگهان دستگاه خاموش شود و دیگر روشن نشود!

چطور از وسایل الکتریکی مراقبت کنیم؟

• موقع شارژ، تا جایی که شود از دستگاه استفاده نکنید تا حرارتش بالا نرود.
• شارژرها و تجهیزات استاندارد بخرید و از شارژرهای بی‌کیفیت که به دستگاه آسیب می‌زنند دوری کنید.
• دستگاه‌های برقی را بعد از شارژ کامل از برق بکشید و موقع‌هایی که لازم‌شان ندارید خاموش‌شان کنید.
• اگر جایی زندگی می‌کنید که نوسان برق زیاد است، استفاده از محافظ برق در زمینه علت سوختن و آتش گرفتن سیم و کابل چیست و چطور جلوی آن را بگیریم؟ یکی از راه‌های کاربردی است.

حواستان باشد که وسایل الکترونیکی شاید از بیرون ظاهری سالم داشته باشند، اما خرابی از داخل (در اثر مصرف نادرست و بار الکتریکی) خیلی بی‌صدا اتفاق می‌افتد. با مراقبت صحیح، می‌توانید عمر و سلامت آن‌ها را چند برابر کنید.

5. روش‌های جلوگیری از گسترش حریق الکتریکی

شاید ترسناک‌ترین اتفاقی که می‌تواند خانه را درگیر کند، آتش‌سوزی برقی باشد. این نوع آتش‌سوزی خیلی سریع گسترش پیدا می‌کند و فرصت واکنش را از شما می‌گیرد. اما با رعایت یک سری نکات استاندارد و کاملاً عملی، احتمال این حادثه به حداقل می‌رسد.

تنها از برقکار حرفه‌ای کمک بگیرید

خیلی مواقع مردم برای صرفه‌جویی یا به‌دلیل در دسترس نبودن متخصص سراغ افراد ناشی می‌روند. هرگز این اشتباه را نکنید! برقکاری، کار هر کسی نیست. اگر کسی تجربه یا مدرک ندارد، ممکن است یک اتصال کوچک را اشتباه وصل کند که همین موضوع آغاز یک فاجعه باشد.

بازرسی و تعویض دوره‌ای

حتماً برنامه‌ای مشخص برای بررسی امنیت برق خانه داشته باشید. سیم‌های پوسیده، کابل‌های کهنه، پریزی که ترک خورده یا سیاه شده را فوراً تعویض کنید. حتی اگر مشکل را موقتاً ترمیم کنید، دوباره عود می‌کند؛ پس روی ریشه مشکل تمرکز کنید، نه فقط ظاهر.

بیش‌بارگذاری، ممنوع!

هیچ چیز بدتر از این نیست که ده دستگاه پرمصرف با یک چندراهی یا یک کابل به برق وصل شوند. با این کار فشار زیادی روی سیم‌ها می‌آید و به سرعت داغ یا حتی ذوب می‌شوند. همیشه وسایل پرمصرف را مستقیم به پریز وصل کنید و از چندراهی فقط برای دستگاه‌های کوچک استفاده کنید.

استفاده از وسایل استاندارد

در خرید هر وسیله برقی یا سیم و کابل، حتماً به برند و استاندارد آن توجه کنید. ابزارهای غیر استاندارد یا فیک فقط ارزان‌اند اما می‌توانند بهای سنگینی را تحمیل کنند.

آموزش خانواده، یک سرمایه‌گذاری عاقلانه

به اعضای خانواده — حتی بچه‌ها — نکات ایمنی استفاده از برق را آموزش دهید. با یک کارگاه آموزشی یا حتی صحبت ساده در خانه، می‌توانید رفتار خانواده را نسبت به خطرات برق تغییر دهید و میزان آمادگی در بحران را بیشتر کنید.

یادتان باشد علت سوختن و آتش گرفتن سیم و کابل چیست و چطور جلوی آن را بگیریم؟ رعایت همین موارد کاملاً کاربردی و آموزش به موقع است.

نتیجه گیری

شناخت نشانه‌های خرابی تجهیزات، اهمیت تعویض سیم‌کشی‌های فرسوده، پایبندی به شیوه‌های ایمن استفاده از چندراهی‌ها و مدیریت درست بار الکتریکی، تمام آن چیزی‌ست که بین یک زندگی آرام و حادثه‌ای غیرمنتظره فاصله می‌اندازد. رعایت این اصول نه فقط امنیت و رفاه منزل را تضمین می‌کند، بلکه عمر وسایل برقی را هم طولانی‌تر می‌سازد و هزینه‌های غیرمنتظره را کاهش می‌دهد. ارزش قائل شدن برای استانداردها، همکاری با متخصصان و آموزش اعضای خانه، همه و همه دست به دست هم می‌دهند تا خطراتی چون سوختن و آتش گرفتن سیم و کابل به دغدغه‌ای فراموش‌شده بدل شوند. آنچه مهم است، جدی گرفتن کوچک‌ترین نشانه‌ها و عمل کردن قبل از وقوع حادثه است؛ زیرا هیچ چیزی مهم‌تر از ایمنی و سلامت خانواده نیست و با توجه به توصیه‌های ساده اما حیاتی می‌توان آینده‌ای روشن و مطمئن برای خانه ساخت.