تثبیتکننده ولتاژ یا استابلایزر دستگاهی الکترونیکی است که همانطور از اسمش معلوم است تضمینکننده یک جریان بدون نوسان است که استفاده از ترانس استابلایزر باعث میشود تا وسیله برقی بهواسطه نوسانات جریان الکترونیکی آسیبی نبیند.
کاربردهای تثبیتکننده ولتاژ باعث شده که در هر خانهای باشد. استابلایزرهای ولتاژ انواع مختلفی دارند که برای کاربردها و با کاراییهای متفاوتی دارند، پیشرفتهای اخیر تکنولوژی مانند چیپهای میکروپروسسور و تجهیزات الکترونیک قدرت سبب شده گسترش و پیشرفت استابلایزر ولتاژ شده است. اکنون این دستگاههای تماماتوماتیک و هوشمند، کارایی بسیاری دارد. همچنین واکنش فوقالعاده سریعی به نوسانات ولتاژ نشان میدهد و به کاربر خود این قابلیت را میدهند تا ولتاژ موردنیاز خود را از راه دور تنظیم کند. بابا ادیسون در ادامه شمارا بامعنی استابلایزر، انواع و کاربرد آن آشنا میکند.
استابلایزر چیست؟
استابلایزر که به آن ثابتکننده هم گفته میشود در وسایل مختلفی مورداستفاده قرار میگیرد. اگر بخواهیم یک تعریف کلی از استابلایزر داشته باشیم باید بگوییم که استابلایزر ابزاری الکتریکی است که در مسیر جریان برق قرار میگیرد تا از بروز نوسان و پرشهای ناگهانی برق شهر جلوگیری کند. درواقع استابلایزر ابزاری است برای تأمین ولتاژ ثابت برای مصرفکننده در پایانههای خروجی تجهیزات، بدون اینکه به تغییرات ورودی و یا ولتاژ منبع ورودی توجه ای داشته باشد. و باعث میشود که در هنگام نوسانات برق شهر، تجهیزات و وسایل برقی شما صدمه نبیند.
استابلایزر با داشتن یک ترانس تقویت و یک برد میکروپروسسوری، برق ورودی را در هر ثانیه چک میکند و در صورت افزایش یا کاهش ولتاژ بهصورت اتوماتیک یک ولتاژ ثابت را به مصرفکننده ارائه میدهد.
کاربرد استابلایزر چیست؟
استابلایزر سیستم تنظیمکننده و ثبات دهنده ولتاژ است و هر زمان داخل شبکه کاهش، نوسان یا اختلالی ایجاد شود سریعاً از طریق استابلایزر معلوم شده و بهطور اتوماتیک برطرف میشود. کارکرد این وسیله بدون سروصدا است. به دلیل اینکه از تکنولوژی جدید سروو موتور برخوردار است.
کاربرد اصلی استابلایزر ولتاژ، حفاظت از تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی مثل تهویه مطبوع، یخچال، تلویزیون در مقابل نوسانات ولتاژ است. بهطورکلی هر وسیله برقی توانایی تحمل یک جریان برق ثابت را دارد. همچنین با توجه به اینکه در چه مکانی از استابلایزر استفاده میکنید، یک ضریب نوسان مشخص (۵ یا ۱۰ درصد) برای آن تعیینشده است. اما تکرار این نوسانات علاوه بر اینکه عمر دستگاه را کاهش میدهد ممکن است عملکرد آن را هم تحت تأثیر قرار دهد که استابلایزر ولتاژ این مشکل را حل کرده است.
کاربرد دیگر استابلایزر در برق اضطراری است و نقش مهمی در اجرای سیستمهای برق اضطراری ایفا میکند. بهطوریکه با یکسانسازی جریان برق، علاوه بر جلوگیری از ایجاد آسیب در دستگاههای مختلف الکتریکی و الکترونیکی، هنگام سوئیچ و انتقال منبع جریان برق به سمت دستگاههای برق اضطراری یو پی اس، مانع از ایجاد نوسانات شدید در جریان برق میشود.
انواع استابلایزر
استابلایزر یا همان ترانس محافظ برق به سه دسته تقسیم میشود که به شرح ذیل است:
- استابلایزر رلهای
- استابلایزر سروو موتوری
- استابلایزر استاتیک
استابلایزر رلهای چیست؟
استابلایزرهای رلهای یا استابلایزرهای پلهای که طریقهی کارکرد آنها تنظیم ولتاژ با دقت 10 ولت است. که با سری AVR شروع میشود و شامل آمپرهای 2 الی 32 آمپر خانگی یا همان استابلایزر خانگی یا ترانس خانگی هستند.
استابلایزرهای رلهای یا خانگی در مدلهای صنعتی از 9 تا 20 آمپر موجود میباشند.
استابلایزر سرووموتوری
استابلایزر سرووموتوری با داشتن سیستم حلقوی و برد میکروپروسسوری ، دستگاههایی با دقت بالاتر هستند که تنظیم ولتاژ با دقت 1 ولت میباشد و با سری STB-11 در مدلهای تک فاز و در مدلهای سه فاز با سری STB-33 ارائه میشود. استابلایزرهای سروو موتوری در رنج وسیع از 6 آمپر تا 80 آمپر در مدلهای تک فاز و سه فاز از 9 آمپر تا 600 آمپر ارائه میشوند.
استابلایزرهای سروو موتوری در یک دستهبندی به دو نوع استابلایزر سروو موتور تک فاز و سه فاز تقسیم میشوند، که برند دلتا Delta از بهترین استابلایزرهای سروو موتوری خانگی است.
استابلایزر سروو موتور سه فاز به دو دسته اصلی متعادل و نامتعادل دستهبندی میشود. که در استابلایزر سروو موتور متعادل، یک موتور سروو کنترل همزمان سیمپیچ سه اتوترانسفورماتور را برای سه فاز جداگانه انجام میدهد.
استابلایزر استاتیک
استابلایزر استاتیک همانند استابلایزر سروو هیچ بخش متحرکی ندارد. این وسیله از یک مدار مبدل الکترونیک قدرتی برای تثبیت ولتاژ استفاده میکند. استابلایزرهای استاتیک از دقت بسیار بالایی در حدود 1%± برخوردار هستند.
یک استابلایزر ولتاژ استاتیک شامل ترانس باک-بوست، مبدل قدرت IGBT، میکروکنترلر، میکروپروسسور و سایر تجهیزات کاربردی است.
مزایای استفاده از استابلایزر چیست؟
هنگامیکه مصرف برق شهری به اوج میرسد، ممکن است که برق شهری دارای افت ولتاژ شود که این مورد باعث ایجاد نواقصی در عملکرد دستگاهها و بعضاً سوختن آنها مثل سوختن موتور یخچال یا ازکارافتادن کولرگازی شود. این موضوع باعث کاهش راندمان الکتروموتور و بالا رفتن دمای آن میشود.
از مزایای استفاده از استابلایزر، محافظت در برابر صاعقه، نوسانات ولتاژی، اسپایک spike و های ولتاژhigh voltage است. برخی دیگر از مزایای استابلایزرها به شرح ذیل است:
- باعث حفاظت از همه لوازم برقی و محافظت در مقابل اتصال کوتاه و نوسان ولتاژ میشود
- از ضرر و زیان و از سوختن تجهیزات برقی جلوگیری میکند.
- افزایش امنیت دستگاه و طول عمر آن
- تثبیت برق شهر و کاهش هزینه مصرف برق را به همراه دارد.
- محافظت در مقابل های ولتاژ(High Voltage) و نوسانات لحظه ای و اسپایکها
- ارائه خروجی سینوسی بعد از تثبیت ولتاژ
کلام آخر
کاهش و افزایش تولید برق در شبکههای برق در شبانهروز یا در طول سال باعث میشود که ولتاژ برق یکسان نباشد و دائما در حال افزایش یا کاهش است. بهعنوانمثال در فصلهای گرم سال مانند تابستان که نیاز زیادی به روشن بودن کولرهای گازی وجود دارد و در کنار آن لوازم روشنایی و لوازمخانگی و صنعتی، همگی در حال استفاده هستند، در این فصل مصرف برق به بیشترین حد خود میرسد و ولتاژ شبکه برقی کاهش پیدا میکند اما در فصلهای خنک سال که مصرف برق بسیارکم میشود، ولتاژ شبکه به بیشترین مقدار خود میرسد و میزان مصرف کاهش پیدا میکند.
امروزه استابلایزرها بهعنوان یک تجهیز ضروری برای دستگاههای الکترونیکی حساس نسبت به تغییرات ناگهانی ولتاژ محسوب میشوند، زیرا که تغییرات ناگهانی ولتاژ باعث اثرات مخربی بر مدارات الکترونیکی میشود.
شما میتوانید انواع استابلایزرها را از فروشگاه صنعتی بابا ادیسون با بهترین کیفیت و مناسبترین قیمت خریداری کنید.