اتصالات صنعتی و خانگی
تجهیزات فرمان و هشدار
تجهیزات حفاظت و سوئیچینگ
رله کنترلی و نمایشی
تجهیزات اندازه گیری
تجهیزات ابزار دقیق
تجهیزات راه اندازی موتور
در نقشه الکتریکی مدار فرمان و قدرت، لوازم و تجهیزات الکتریکی با علائم اختصاری نشان داده می‌شوند. هر دستگاهی که در مدار فرمان مورداستفاده قرار می‌گیرد با یک حرف لاتین شناسایی و با استفاده از همین حرف در همه نقشه‌ها و لیست وسایل نشان داده می‌شود. چنانچه تعداد دستگاه‌ها در یک نقشهٔ مشابه بیشتر از یکی باشد، در این صورت به دنبال حرف نشان‌دهنده‌ی دستگاه، عدد نیز آورده می‌شود؛ مانند: K1T, K2T, K1M, K2M,Q1,Q2,Q3.
شمای مسیر جریان در مدار فرمان
ازجمله مهمترین نقشه‌هایی که در مدارات فرمان به‌کار می‌رود، شمای مسیر جریان می‌باشد. این نقشه افزون بر استفاده در مونتاژکاری، در عیب‌یابی مدار نیز نقش کاربردی و اساسی دارد. نقشه مسیر جریان عمدتاً به دو قسمت مدار فرمان و مدار قدرت تقسیم می‌گردد.
روش سری:
در این روش، نخست خطوط مدار قدرت شماره‌گذاری می‌گردد و سپس دنبالهٔ اعداد به خطوط مسیر جریان مدار فرمان داده می‌شود (به‌عنوان‌مثال از ۱ تا ۶ شمارهٔ خطوط مدار قدرت بوده و از ۶ تا ۱۸ شمارهٔ مسیر جریان‌های مدار فرمان).
عیب این روش را می‌توان بسته شدن شماره‌های مدار قدرت دانست. چراکه نمی‌توان وسیله‌ای را به نقشه افزود؛ یعنی بلافاصله پس از شماره ۶ در مدار قدرت، شماره ۷ در مدار فرمان مورداستفاده قرار می‌گیرد. این روش در مدارهایی استفاده می‌شود که امکان توسعه برای آن وجود نداشته باشد.
روش ذخیره‌ای:
در این روش نخست مسیر جریان‌های مدار فرمان را از عدد ۱ تا آخر مدار شماره‌گذاری کرده مثلاً تا ۲۰ ادامه می‌دهیم. سپس با ذخیره اعداد، مثلاً از ۱۰ تا ۲۰ (۱۰= ۱۰-۲۰) شماره خطوط مدار قدرت را از شماره ۱۱ شروع خواهیم کرد.
این روش عمدتاً در مواقعی به‌کار می‌رود که امکان توسعه و گسترش مدار وجود داشته باشد (تفاوت اصلی دو روش فوق، در تعداد ارقام مسیر جریان قدرت و فرمان می‌باشد).
نشان دادن نقاط انشعاب در نقشه فرمان
عدد انشعاب نیز به دو روش استفاده می‌شود:
- روش سری
- روش تابع خط
روش سری:
در این روش از مسیر جریان شماره ۱ در مدار فرمان آغاز کرده و تا آخر مسیر جریان‌ها این اعداد را ادامه خواهیم داد.
نقص این روش آن است که در صورت قطع شدن سیمی در تابلو برق، مشخص نمی‌شود که مربوط به کدام مسیر جریان است.
روش تابع خط:
در این روش، عدد انشعاب با توجه به شمارهٔ مسیر جریان خطوط انتخاب می‌شود. به‌عنوان‌مثال، عدد ۱۳ یعنی خط اول انشعاب سوم؛ یا عدد ۳۲ یعنی خط سوم انشعاب دوم.
هرگاه عددهای خط بالا رفته و به سه یا چهار رقم برسند، برای مشخص نمودن شماره خط و شماره انشعاب از فاصله با نقطه استفاده می‌شود؛ به‌عنوان‌مثال ۱۴۰۱ خط ۱۴ انشعاب اول است یا ۲۲۰۱۲ یعنی خط ۲۲ انشعاب ۱۲.
عدد وسیله استفاده‌شده در مدار فرمان
هر وسیله‌ای که در مدار فرمان به‌کاربرده شود، با استفاده از حروف و اعداد نمایش داده می‌شود. لذا روش شماره‌گذاری آنها بایستی مورد دقت و توجه قرار گیرد. در حالت کلی می‌توان وسایل را به دو دسته تقسیم کرد:
- وسایل دستی و مکانیکی
- وسایل اتوماتیکی
وسایل دستی و مکانیکی:
کلیه وسایلی که با دست و یا به‌طور مکانیکی فرمان می‌گیرند.
به‌طور مثال استاپ استارت‌ها، میکرو سوئیچ ها و یا لیمیت سوئیچ‌ها همگی با اعداد تک‌رقمی مشخص می‌گردند.
برای کنتاکت های بستهٔ این وسایل از اعداد یک و دو و برای کنتاکت های باز آنها از اعداد سه و چهار استفاده می‌شود.
هرگاه از یک نوع وسیله به تعداد زیاد استفاده شود، به حروف مشخص‌کنندهٔ وسیله اندیس عددی می‌دهیم.
وسایل اتوماتیکی:
وسایل اتوماتیکی از قبیل تایمر، کنتاکتور و … می‌باشد و آن بخش از کنتاکتورها که در مدارات قدرت استفاده می‌شوند، با شماره‌های تک‌رقمی نمایش داده می‌شوند.
به این صورت که ورودی تیغه‌ها با اعداد ۱، ۳ و ۵ و خروجی آنها با اعداد ۲، ۴ و ۶ نشان داده می‌شوند.
شاید تمایل به دیدن مقاله نحوه‌ی عملکرد مدار فرمان در برق صنعتی یا معرفی انواع مدار فرمان در برق صنعتی داشته باشید.
