اتصالات صنعتی و خانگی
تجهیزات فرمان و هشدار
تجهیزات حفاظت و سوئیچینگ
رله کنترلی و نمایشی
تجهیزات اندازه گیری
تجهیزات ابزار دقیق
تجهیزات راه اندازی موتور
در نقشه‌های مدار فرمان و قدرت، بررسی و تحلیل نشانه‌ها و علائم موجود در نقشه مدار فرمان و قدرت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. برای تحلیل و بررسی تمام علائم موجود در نقشه مدار فرمان و قدرت نیاز به داشتن تخصص و اطلاعات کافی در این زمینه می‌باشد، تا بتوان به‌درستی نشانه‌ها و علائم موجود در نقشه مدار فرمان و قدرت را تحلیل کرد.
شاید برای خوانندگان این مقاله سؤال پیش بیاید که نقشه مدار فرمان و قدرت چیست و چه معنی‌دارند؟ درواقع مدار الکتریکی از دو بخش کلی و اساسی تشکیل می‌شود. دو بخش تشکیل‌دهنده مدار الکتریکی: مدار فرمان و قدرت می‌باشد.
پیشنهاد می‌کنیم به مقاله نقشه‌های مدارهای قدرت و فرمان هم مراجعه کنید.
وظایف و تفاوت‌های مدار فرمان و مدار قدرت
هرکدام از دو مدار فرمان و قدرت دارای وظایفی می‌باشند و تفاوت‌های ویژه‌ای دارند برای مثال: مدار فرمان شامل اجزا و قطعاتی همچون: فیوز، تایمر، بی متال، کلید مینیاتوری و سایر قطعات می‌باشد و اصلی‌ترین وظیفه قدرت فرمان، کنترل مدار می‌باشد.
معمولاً تغذیه مدار فرمان از برق‌های تک فاز می‌باشد. با برق‌های سه فاز معمولاً مدار قدرت کار می‌کند و مدار قدرت تابع مدار فرمان می‌باشد. مدار قدرت چون تابع مدار فرمان می‌باشد، درصورتی‌که مدار فرمان قطع شود به تبعیت از آن مدار قدرت نیز قطع می‌شود. با استفاده از مدار فرمان می‌توان مدار قدرت را به‌راحتی کنترل کرد.
نقشه مدار فرمان چیست؟ اصلی‌ترین نقشه مدار فرمان، نمایش و رونمایی چگونگی کارایی و عملکرد مدار قدرت می‌باشد.
نقشه مدار قدرت چیست؟ مسیر جریان رسانی به مصرف‌کننده را نقشه مدار قدرت را نمایش می‌دهد.
اجزا و تجهیزات مدار فرمان و قدرت
همیشه برای طراحی و ساخت مدارها و دستگاه‌های مختلف، باید از وسایل تشکیل‌دهنده متعددی استفاده کرد. برای طراحی مدارهای کنترل باید از اجزا و تجهیزات خاصی استفاده کرد. افراد باید با تمام این اجزای تشکیل‌دهنده مدار فرمان و قدرت آشنا باشند و به مشخصات و کارایی آن‌ها مسلط باشند. تا بتوانند بهترین تجهیزات و قطعات را برای طراحی مدارهای کنترلی را انتخاب کنند. در ادامه این مبحث به پرکاربردترین تجهیزات و اجزای تشکیل‌دهنده مدار قدرت و فرمان اشاره می‌کنیم.
پرکاربردترین وسایل و تجهیزات در مدارهای فرمان و قدرت:
- کلید مینیاتوری
- کنتاکتور که به کلید مغناطیسی نیز معروف می‌باشد.
- تایمر، تایمر انواعی دارد و هر نوع آن قابل‌استفاده می‌باشد.
- رله حرارتی
- رله مغناطیسی
- لامپ‌های سیگنال
- کلیدهای شناور
- چشم‌های الکتریکی یا سنسورها
- کلیدهای تابع دور
- ترموستات
- لیمیت سوئیچ‌ها
- فیوزها
تمام این اجزا و تجهیزات دارای ویژگی‌ها و تعاریفی خاص و مرتبط می‌باشند که قصد داریم به‌صورت مفصل شمارا با معانی و وظایف این اجزا و تجهیزات آشنا کنیم.
کلید مینیاتوری
کلید مینیاتوری یکی از اجزای تشکیل‌دهنده مدار فرمان و قدرت می‌باشد. کلید مینیاتوری یک وسیله یا قطعه حفاظتی می‌باشد که برای حفاظت مدار قدرت و فرمان تولیدشده است. کلید مینیاتوری به‌عنوان قطع کننده نیز بسیار معروف می‌باشد. کلید مینیاتوری یک وسیله حفاظتی می‌باشد که برای حفاظت از تجهیزات درون شبکه‌ها و شبکه‌های برقی نیز استفاده می‌شود. کلید مینیاتوری باعث می‌شود که مصرف‌کننده در برابر عوارض و خطرات مسون بماند. این کلیدهای مینیاتوری از آتش‌سوزی، برق‌گرفتگی و سایر آسیب‌ها جدا پیش‌گیری می‌کنند و از مصرف‌کنندگان به‌شدت حفاظت می‌کنند.
کنتاکتور
کنتاکتور یکی از انواع کلیدهای مغناطیسی می‌باشد، که کارایی آن برای وصل مدار و یا قطع مدار می‌باشد. کنتاکتور برای فرمان مدارهای الکتریکی و کنترل آن‌ها نیز بسیار کاربرد دارد و به همین منظور مورداستفاده قرار می‌گیرد. کنتاکتور دارای دو هسته ثابت و متحرک می‌باشد درواقع کلید کنتاکتور از دو هسته تشکیل‌شده است و این دو هسته به شکل U و E می‌باشند. این دو هسته توسط یک فنر از هم دیگر جدا می‌شوند. کنتاکتور از دسته‌کلیدهای ساده می‌باشد که سه فاز دارد. کنتاکتور برای ارتباط تجهیزات و دستگاه‌های الکتریکی به شبکه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.
تایمرها
تایمر یکی از وسایل و قطعات موجود در مدار فرمان و قدرت می‌باشد که فرمان دهنده می‌باشد. تایمر برای مدت‌زمان مشخصی وظایف کنترل مدار را بر عهده می‌گیرد و به خوبی انجام می‌دهد.
بی متال
رله بی متال یک وسیله‌ای است که به کنتاکتور متصل می‌باشد. معمولاً رله بی متال در برابر اضافه‌بار و حفاظت از موتور الکتریکی به‌کاربرده می‌شود. وظیفه و کارایی رله بی متال این‌گونه است که درصورتی‌که جریانی بیش‌ازحد تنظیم‌شده یا پیش‌بینی‌شده جریان، بر روی بی متال عبور کند، بی متال وارد عمل می‌شود و مسیر جریان را در مدت‌زمان اندکی قطع می‌کند.
شستی‌ها
شستی که نام دیگر آن پوش باتن می‌باشد یک وسیله و قطعه‌ای با مکانیزم بسیار ساده می‌باشد. شستی معمولاً برای کنترل کردن یک دستگاه یا یک سیستم عملیاتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. جنس به‌کاربرده شده برای بدنه شستی یا پوش باتن معمولاً جنس پلاستیک یا فلز می‌باشد. بدنه پوش باتن و قسمت‌های مختلف شستی از جنس و مواد اصلی بالکالیت یا پلاسیتک و یا فلز بسیار مقاوم و سختی می‌باشد. امروزه پوش باتن ها یا شستی‌های که از جنس پلاستیک یا فلزی ساخته‌شده‌اند از کنتاکت کمکی ویژه‌ای بر خوردار می‌باشند.
در طراحی نقشه فرمان و قدرت نیاز است به نوع کارایی و کاربرد آن بسیار دقت شود تا از قطعات خاص با ویژگی‌های بسیار خوب و ماندگاری بسیار بالایی استفاده شود. محصولات تولید همچون فیوزها و سایر قطعات و تجهیزات الکتریکی باید متناسب با نوع قدرت جریان‌ها طراحی و تولید شوند تا طول عمر بالاتری داشته باشند و به وسایل برقی و مصرف‌کنندگان آسیب‌های جدی وارد نکنند.
